علل توقف رشد کودکان

یکی از معیارهای مهم در سلامت کودکان، ارزیابی رشد آن ها است. داشتن وزن و قد مطلوب برای کودکان به ویژه در 2 سال اول زندگی بسیار حائز اهمیت است. شایع ترین علل توقف رشد، تغذیه ناکافی است.

یکی از معیارهای مهم در بررسی سلامت کودکان، ارزیابی رشد آن ها است. داشتن وزن و قد مطلوب برای کودکان به ویژه در 2 سال اول زندگی بسیار حائز اهمیت است. شایع ترین علل توقف رشد، تغذیه ناکافی (غذا خوردن ناکافی یا خوردن غذاهایی که فاقد مواد مغذی محرک رشد هستند)، عفونت های مکرر یا مزمن یا بیماری هایی است که باعث کاهش دریافت یا جذب ضعیف مواد مغذی می شوند. همچنین مراقبت ناکافی از کودک نیز در رشد کودک تاثیرگذار است. در این جا به شایع ترین علل رشد نامطلوب در کودکان می پردازیم.

1 عوامل مربوط به خانواده

الف) علل مربوط به مادر

• تغذیه نامناسب در زمان قبل از بارداری، بارداری و شیردهی
• کوتاه قدی مادرزادی
• عفونت و بیماری
• بارداری در نوجوانی به دلیل نیازهای مراقبتی رشد  مادر، باعث اختلال در دسترسی به مواد مغذی برای جنین می شود.
• سلامت روان
• تاخیر رشد داخل رحمی و تولد نوزاد نارس
• فاصله کم تولد دو کودک (فاصله کم بین دو بارداری خطر کمبود ذخایر مادر را در بارداری های بعدی افزایش می دهد و پیامدهای منفی برای مادر و کودک دارد.)
• فشارخون بالا

ب) محیط خانه

• فعالیت ناکافی کودک (فعالیت ناکافی کودک می تواند با تغذیه نامناسب تداخل داشته باشد.)
• شیوه مراقبتی ضعیف
• تامین نامناسب آب و سرویس بهداشتی
• عدم امنیت غذایی
• تخصیص نامناسب غذا بین اعضای خانواده (غذا ممکن است در خانواده در دسترس باشد اما ترجیحاً به اعضای خاصی اختصاص داده شود که پیامدهای مضری برای گروه های سنی/جنسی آسیب پذیر دارد.)
• آموزش ناکافی مراقبین کودک (دریافت غذا ممکن است تحت تأثیر غفلت یا غیبت مراقب قرار گیرد.)

2. غذای ناکافی

الف) کیفیت ضعیف غذا

• دریافت ‌نامناسب ریزمغذی‌ها (ویتامین ها و موادمعدنی)
• تنوع غذایی پایین و دریافت ناکافی غذاهایی با منبع حیوانی
• موادی که باعث عدم جذب مواد مغذی می‌شود مانند فیتات و و پلی فنول ها
• دریافت پایین انرژی از مواد غذایی

ب) شیوه نادرست غذا دادن به کودک

• تغذیه ناکافی نسبت به نیازهای بدن
• غذا دادن ناکافی در حین و بعد از بیماری
• دادن غذای رقیق به طور مداوم (به خاطر ترس از خفگی نوزاد و...)
• مقادیر ناکافی غذا

پ) ایمنی آب و غذا

• آب و غذای آلوده
• اقدامات بهداشتی ضعیف
• ذخیره سازی و آماده سازی نامناسب (آماده‌سازی غذا مانند تمیز کردن ناکافی و یا زمان پخت ناکافی می‌تواند خطر آلودگی را افزایش دهد.)

3. شیردهی نامناسب

• شروع با تاخیر شیردهی
• عدم شیردهی انحصاری با شیر مادر
• توقف زودهنگام شیردهی

4. بیماری و عفونت

• عفونت روده ای: اسهال، انتروپاتی محیطی، انگل
• عفونت تنفسی
• مالاریا
• کاهش اشتها در اثر بیماری
• التهاب

سخن پایانی: والدین گرامی می توانید با مراجعه به نزدیک ترین مرکز بهداشتی به محل سکونت خود وضعیت رشد فرزندتان را بررسی نمایید و در صورتی که فرزندتان دچار کوتاه قدی یا کم وزنی بود با مراجعه به پزشک و کارشناس تغذیه آموزش ها و درمان های لازم را جهت بهبود رشد کودک خود دریافت نمایید.