نسیرین علیزاده در گفت و گویی افزود: دوران بلوغ شروع جهش رشد است. بنابراین تأمین انرژی مورد نیاز بسیار ضروری است. میزان انرژی مورد نیاز دانش آموزان به دلیل تفاوت در اندازه، بدن میزان تحرک و سرعت رشد آنها متفاوت است و هر چه میزان تحرک و فعالیت بدنی دانش آموز بیشتر باشد به انرژی بیشتری نیاز دارد کربوهیدراتها که بیشتر در نان و غلات وجود دارند و همچنین چربیها منابع تأمین کننده انرژی هستند.

وی با بیان اینکه پروتئین برای نگهداری و ترمیم بافتها و ساختن سلولها و بافتهای جدید مورد نیاز است. اضافه کرد: ترکیبی از پروتئین حیوانی و گیاهی به شرط آنکه انرژی دریافتی دانش آموز کافی باشد می تواند نیاز بدن را برای رشد تأمین نماید توصیه می شود حتی الامکان پروتئین حیوانی مانند پروتئین موجود در شیر گوشت و تخم مرغ که پروتئین با کیفیت خوب محسوب می شوند در برنامه غذایی روزانه دانش آموز گنجانده شود در صورتی که در میان وعده نان و پنیر نان و تخم مرغ کتلت انواع کوکوها مثل کوکوی سیب زمینی و یا کوکوی سبزی و یا شیر و کیک مصرف شود، بخشی از پروتئین مورد نیاز این سنین تأمین می شود.

وی ادامه داد: ویتامینها و املاح معدنی از طریق پنج گروه غذایی اصلی در برنامه غذایی روزانه باید به بدن برسند. برخی از ویتامینها و املاح معدنی در دوران رشد نقش اساسی دارند و کمبود آنها موجب اختلال رشد دانش آموز می شود شایعترین کمبودهای ویتامینی در این دوران کمبود ویتامین A و D و شایعترین کمبودهای املاح کمبود ید ،آهن، روی و کلسیم است.

وی با بیان اینکه در دوران بلوغ بدن برای رشد به پروتئین نیاز دارد، تاکید کرد: نوجوانان باید در برنامه غذایی روزانه خود از منابع پروتئین حیوانی گوشت تخم مرغ شیر و لبنیات کم چرب کمتر از ۲/۵ (چربی و پروتئین گیاهی حبوبات و غلات بیشتر استفاده نمایند برای افزایش ارزش غذایی بهتر است پروتئین های حیوانی و گیاهی همراه هم مثلاً نان و تخم مرغ، نان و شیر شیر برنج ماکارونی با پنیر نان و پنیر نان و ماست و یا دو نوع پروتئین گیاهی از منبع غلات و حبوبات با هم و هم زمان (مثلاً عدس پلو، لوبیا پلو عدسی با نان لوبیا با نان مصرف گردند انواع مغز دانه ها از نوع کم نمک نیز منبع خوبی از پروتئین هستند و به عنوان میان وعده بخشی از پروتئین مورد نیاز را تأمین میکنند. البته مغز دانه ها علاوه بر پروتئین حاوی مقادیر زیادی چربی هم هستند و در مصرف آنها باید اعتدال رعایت شود.

 

وی با اشاره به اهمیت خوردن صبحانه در این سنین، خاطرنشان کرد: نخوردن صبحانه می تواند اثرات منفی بر یادگیری دانش آموزان داشته باشد در شرایط ناشتایی کوتاه مدت معمولاً سطح گلوکز خون به نحوی تنظیم می شود که به عملکرد طبیعی مغز لطمه وارد نشود و اگر مدت زمان ناشتایی طولانی تر باشد به دلیل افت قند خون مغز قادر به فعالیت طبیعی خود نیست و در نتیجه یادگیری و تمرکز حواس مختل می.شود دانش آموزانی که صبحانه نمی خورند بیشتر در معرض اضافه وزن و چاقی قرار دارند. نخوردن صبحانه و ناشتایی طولانی مدت موجب افت قند خون شده و در نتیجه در وعده ناهار به علت گرسنگی و اشتهای زیاد غذای بیشتری خورده می شود که در نهایت اضافه وزن و چاقی را به دنبال دارد.

علیزاده بیان کرد: دانش آموزان علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به میان وعده نیز نیاز دارند. در این سنین دانش آموزان باید برای نگه داشتن غلظت قند خون در حد طبیعی هر ۴ تا ۶ ساعت غذا بخورند تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.

وی افزود: ارزش غذایی میان وعده ها باید در نظر گرفته شود. موادی چون غلات چیپس حجیم شده ارزش غذایی کمی دارند. استفاده از انجیر ،خشک توت خشک ،بادام ،پسته ،گردو برگه زردآلو و انواع میوه ها نظیر سیب، پرتقال ،نارنگی، هلو، زردآلو، لیمو شیرین ... سبزیجاتی نظیر هویج، کاهو، خیار و ساندویچ هایی مانند نان و پنیر و سبزی انواع کوکو و کتلت نان و پنیر و خرما می تواند به عنوان میان وعده در برنامه غذایی دانش آموزان قرار گیرد.

وی با تاکید براینکه در تغذیه دانش آموزان باید نکاتی را به خاطرداشت، یادآوری کرد: انرژی و مواد مغذی مورد نیاز دانش آموزان در این سنین بستگی به اندازه، بدن سرعت رشد و میزان فعالیت آنها دارد. بنابراین یک الگوی غذایی یکسان برای دانش آموزان نمی توان تعیین کرد. تشویق دانش آموزان به ورزش موجب سوختن کالری دریافتی ،روزانه شادابی و جلوگیری از اضافه وزن و چاقی می شود.

وی اضافه کرد: سوء تغذیه در این دوران موجب کاهش سرعت رشد جسمی، کوتاه قدی و کاهش قدرت یادگیری می شود. استرس ناشی از رفتار اولیاء و مربیان یا استرسهای مربوط به امتحانات می تواند روی اشتهای دانش آموزان اثر بگذارد. اگر این تأثیر موقت باشد مشکلی ایجاد نمی کند ولی ادامه بی اشتهایی دانش آموزان می تواند مشکل آفرین باشد. در این صورت باید با شناسایی و رفع مشکل به دانش آموزان کمک شود گاهی اوقات استرس موجب زیاد خواری دانش آموزان می شود در مورد دانش آموزان چاق این مساله مهم و قابل توجه است. آموزش مناسب و مشاوره با دانش آموزان می تواند تا حدودی مشکل آنان را کم کند.