دکتر محمدرضا اکبری در آستانه هفته ملی جمعیت اعلام کرد : همان گونه که مستحضر هستید 30 اردیبهشت سالروز ابلاغ سیاست های کلی جمعیت توسط مقام معظم رهبری ^{(مدظله العالی)} می باشد و در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز ملی جمعیت نام گرفته است. چند سالی است که هفته منتهی به این روز (هفته ملی جمعیت)، نام گذاری متناسب با موضوعات و محورهای حوزه خانواده و جوانی جمعیت می شود. امسال نیز با توجه به ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و همچنین فرصت کوتاهی که برای عبور از بحران جمعیتی پیش رو داریم، ضرورت این نامگذاری و انسجام و هماهنگی فعالیت ها حول محورهای ابلاغی ستاد ملی جمعیت، چند برابر است.

جمعیت جوان به عنوان یکی از عوامل مهم اقتدار کشورها به شمار می رود و سرمایه انسانی از مولفه های اساسی توسعه یافتگی و پویایی اقتصاد همه کشورها  محسوب می شود.

متاسفانه در دو دهه گذشته روند باروری در کشور شیب نزولی داشته است. بررسی‌ های انجام شده حاکی از آن است که نرخ باروری کلی از 2.1 در سال 1395 به 1.66 در سال 1401 رسیده است که  با سطح جانشینی فاصله زیادی دارد. استان ما نیز با نرخ باروری حدود 2 نیازمند توجه ویژه در برنامه ریزی های جمعیتی می باشد.در صورت ادامه روند معیوب فعلی پیش بینی می شود در سال 1420 (در یک دوره بیست ساله)، یک سوم جمعیت کشور سالمند خواهد شد. ، در حال حاضر کشور در برهه پنجره جمعیتی قرار گرفته است بدیهی است بهره مندی از این فرصت مستلزم مدیریت صحیح برای استفاده بهینه از امکانات بالقوه جمعیت فعال اقتصادی می باشد و با برنامه ریزی های فرهنگی ، تربیتی، اقتصادی، کار آفرینی و اشتغال زایی برای جمعیت فعال و مولد همراه با اتخاذ سیاست های حمایتی و ترغیب فرزندآوری، فرهنگ سازی عمومی و بهداشتی انتظار می رود مسیر برای سازندگی، شکوفایی و بالندگی کشور فراهم گردد. و ما 4 سال فرصت داریم از مدار نزدیک این سیاه چاله و بحران سالمندی جمعیت عبور کنیم. با ابلاغ قانون  حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تکلیف برنامه توسعه و اجرای خوب آن می توان از سالخوردگی جمعیت جلوگیری نمود.

 کشور ما سال ها از جمعیت جوان برخوردار بوده و همچنان لازم است این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود به همین منظور در سال 1393 سیاست های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ گردید و در سال 1400 (24/8/1400) با ابلاغ قانون "حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" توسط رئیس جمهور به وزیر بهداشت، بر این مهم تاکید شده است.

قانون "حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" شامل 73 ماده، 81 تبصره و 236 تکلیف قانونی است که 43 ماده قانونی آن (60%) از تکالیف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. در این راستا تاکنون ۷ دستورالعمل مرتبط با قانون توسط وزیر و ۲۴ بخشنامه توسط معاونین وزیر ابلاغ شده است.

به طور کلی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان وزارت پیشرو و به تبع آن دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در اجرای تکالیف قانونی، اقدامات ذیل را برای دستیابی به جمعیت جوان و سالم انجام داده است:

از جمله دستاورد های دانشگاه افزایش موالید زنده در سال 1402 نسبت به سال 1401 و رشد 2 درصدی آن بوده است.(افزایش حدود 250 تولد نسبت به سال قبل)

 

الف) راه اندازی قرارگاه جوانی جمعیت:

• تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت به ریاست ریاست محترم دانشگاه، در جهت تسریع و تسهیل اجرای مواد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (تشکیل 26 جلسه قرارگاه تاکنون و 165 مصوبه که 81 درصد مصوبات اجرایی شده است)
• تشکیل 9 کمیته در زیرمجموعه قرارگاه مشتمل بر کمیته: بهداشت، درمان و مراقبت، پشتیبانی و هوشمندسازی، فرهنگی، علمی، حقوقی، بیمه، رسانه، رصد و پایش

 

ب) اجرای برنامه های مرتبط با ارتقاء فرزندآوری و تحکیم خانواده:

• اجرای دستورالعمل غربالگری ناهنجاریهای کروموزومی جنین به منظور پیشگیری از سقط عمدی جنین (ماده 53)
• اجرای دستورالعمل میزوپروستول به منظور جلوگیری از توزیع شایع ترین داروی سقط عمدی جنین (ماده 58)
• ابلاغ راهنمای حفظ و مراقبت از سلامت جنین به منظور آگاهی مادران باردار از اهمیت و فوائد بارداری و پیشگیری از سقط عمدی جنین (ماده 47)
• ابلاغ محتوای آموزشی عوارض خطرناک پزشکی و روانشناختی سقط عمدی جنین (ماده 28)
• ابلاغ ممنوعیت عقیم سازی دائم مردان و اصلاح دستورالعمل عقیم سازی دائم زنان جز در موارد خطر جانی مادر یا حرج در بارداری در راستای ممنوعیت شرعی و قانونی عقیم سازی دایم (ماده 52)
• ابلاغ حذف توزیع رایگان و یارانه ای اقلام جلوگیری از بارداری در کلیه مراکز بهداشتی درمانی و آموزش عوارض جانبی روش های مختلف جلوگیری از بارداری توسط کارکنان بهداشتی و تجویز روش های پیشگیری از بارداری صرفا توسط پزشکان (ماده 51)
• ابلاغ راه اندازی مراکز درمانی ناباروری در دانشگاه به منظور دسترسی راحت و سریع زوجین نابارور به خدمات درمانی (ماده 41)
• ابلاغ پوشش بیمه ای درمان ناباروری بهمیزان90% خدمات درمانی آن (ماده 43)
• ابلاغ اقلام استاندارد بسته غذایی و ملزومات بهداشتی مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر 5 سال به منظور توزیع رایگان بسته های غذایی و بهداشتی به اقشار آسیب پذیر جامعه، در راستای حفظ سلامت مادر و کودک با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (ماده 24)
• ابلاغ پوشش رایگان بیمه مادر باردار و شیرده و کودکان تا پایان 5 سالگی جهت حفظ سلامت مادر و کودک (ماده 44)
• ابلاغ بخشنامه هایی به منظور پرداخت حقوق و مزایا در مدت مرخصی زایمانی به مدت 9 ماه و برای بارداری های 2 قلویی و بیشتر به مدت 12 ماه (ماده 17)
• ابلاغ بخشنامه هایی به منظور استفاده از دورکاری و کاهش نوبت کاری شب در مادران شاغل باردار و شیرده و دارای کودک تا 6 سالگی (ماده 17)
• ابلاغ بخشنامه هایی به منظور استفاده از آموزش غیرحضوری و مرخصی تحصیلی برای مادران باردار (ماده 26)
• ابلاغ پیوست فرهنگی خوابگاه های دانشجویی متاهلین به منظور مناسب سازی محیط خوابگاه ها برای زوج های متاهل و فرزندان آنها (ماده 7)
• ابلاغ راهنمای آموزشی مادران باردار بلافاصله بعد از اطلاع از بارداری به منظور حفظ سلامت مادر و جنین (ماده 47)
• ابلاغ شیوه نامه جدید آموزش های هنگام ازدواج (ماده 38)
• اجرای ثبت اطلاعات بارداری، سقط و غربالگری جنین در سامانه ملی باروری سالم (ماده 54)
• ابلاغ راهنمای گام به گام تولید محتوای استاندارد با موضوع خانواده و جوانی جمعیت (ماده 28)

پ) اقدامات مرتبط با ارتقاء فرزندآوری و تحکیم خانواده:

• افزایش 96درصدی وام ازدواج دانشجویی و ودیعه مسکن دانشجویان متاهل ( پرداخت به 53 متقاضی وام ازدواج و فرزندآوری و ودیعه مسکن)
• پرداخت حقوق و مزایا ایام مرخصی زایمان برای تمامی کارکنان حتی پزشکان متخصص ضریب کا
•  کاهش نوبت شب کاری و دورکاریبرای مادران شاغل و دانشجو
•  کسر تعهدات قانون خدمات پزشکان و پیراپزشکان به ازا هر فرزند ۶ ماه
•  تحت پوشش کامل قرار گرفتن بیمه درمان ناباروری
• ارائه رایگان آموزش های هنگام ازدواج( در سال 1402 به 5717 زوج آموزش داده شده است)
• اقدامات فرهنگی و سلبی جهت جلوگیری از سقط عمدی جنین
•  آموزش و مشاوره فرزند آوری در خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت
• استاندارد سازی غربالگری ناهنجاری های جنینی جهت جلوگیری از سقط جنین های سالم
•  ایجاد مرکز درمان ناباروری سطح 3در استان در راستای درمان زوج های نابارور و ارائه 7473 خدمت در سال 1402
• تقدیر از 324 نفر از کارکنان دانشگاه که ازدواج کرده یا صاحب فرزند شده اند در سال 1402
• برگزاری دو دوره تربیت مربی تبیین گر فرزندآوری و جوانی جمعیت جهت مشاورین امور بانوان در کلیه ادارات، تشکل های مردمی و دانشجویان و آموزش 140 مربی
• تهیه ،تدوین و اجرای"طرح شهید سلیمانی 2" با هدف ارتقای شاخص های فرزندآوری و جمعیت در استان
• -توزیع بسته های حمایتی- تغذیه ای جهت خانواده ها باشکوه کم بضاعت در حاشیه شهر بویژه در مناسبتهای مذهبی مانند لیالی قدر ، سالگرد شهادت سردار سلیمانی و ....
• آموزش تعداد 1660 نفر ( 75.45 درصد) دانشجویان وتعداد 170 نفر ( 77.98 درصد) اعضای هیئت علمی و 82.42 سایر کارکنان دانشگاه در راستای قانون جوانی جمعیت
• آموزش تعداد13787 سفیر و رابط سلامت در راستای قانون جوانی جمعیت
• برگزاری کلاس های آمادگی برای زایمان به منظور افزایش زایمان طبیعی و کاهش سزارین های مکرر
• پوشش بیمه رایگان مادر باردار و شیرده و کودکان تا پایان 5 سالگی
• اهدای سبد تغذیه ای و بهداشتی به مادران باردار، شیرده و کودکان زیر 5 سال(3650 مادر و 1680 کودک سبد تغذیه ای دریافت میکنند)
• -کاهش نوبت کاری شب مادران دانشجو دارای فرزند زیر 2 سال
• -کاهش نوبت کاری شب دانشجویان دارای فرزند زیر دوسال و مادران باردار

           -گذراندن تعهدات خدمت مادران متاهل در محل سکونت خانواده (479 متقاضی

• -امکان تعویق طرح تا دو سالگی فرزند
• امکان زایمان طبیعی در بیمارستان های دولتی برای همه افراد به صورت کاملا رایگان

-مرخصی یک نیم سال تحصیلی بدون احتساب در سنوات برای مادر باردار دانشجو یا طلبه

• -موافقت با تقاضای مرخصی مادر دارای فرزند زیر 2 سال حداکثر تا 4 نیم سال بدون احتساب در سنوات
• -موافقت با میهمان شدن طلاب و دانشجویان باردار یا دارای فرزند زیر 2سال حداکثر 4نیم سال
• -افزایش سهمیه سقف استاد راهنمایی برای استاد دارای دانشجوی باردار یا دارای فرزند شیرخوار
• -اختیاری بودن نوبت کاری شب برای مادران باردار و دارای فرزند شیر خوار تا 2 سال
• مرخصی زایمان 9 ماه کامل با حقوق و فوق العاده های مرتبط.
• -مرخصی زایمان 12 ماه کامل برای مادران باردار دارای 2قلو و بیشتر
• -اعطای دورکاری به مادران باردار حداقل بمدت 4 ماه در صورت امکان در صورت فراهم بودن شرایط کاری مادر جهت 12 نفر از متقاضیان در سال 1402
• -افزایش محدوده سنی در استخدام جدید به ازاء تاهل و برای هر فرزند از یک تا پنج سال و در نظر گرفتن امتیاز تاهل و فرزند در جذب و استخدام -در سال 1402، 53 نفر از استخدام شده ها از این امتیاز استفاده کرده اند
• تقدیر از فعالین حوزه جمعیت و ارائه دهندگان خدمتی که در جمعیت تحت پوشش خود افزایش موالید داشته اند بصورت پاداش مالی و کارانه پلکانی