نکاتی درباره «آفت دهان»
برخی از کارشناسان و پزشکان، دهان را پنجره ای رو به سلامت عمومی می دانند و حتی گاهی پزشکان می توانند مشکلات پزشکی و بیماری های افراد را از طریق علایمی که در دهان پدیدار می شود، تشخیص دهند. ممکن است برخی افراد به دلایل مختلفی دارای اطلاعات اندکی درباره مراقبت های بهداشتی مختلف مانند مراقبت های بهداشتی دهان و دندان ها باشند و این امر موجب بروز مشکلاتی برای سلامتی این افراد می شود. «آفت دهان» از بیماری هایی است که نیاز است آگاهی عمومی درباره آن ارتقا یابد و افزایش پیدا کند. مدیر گروه بهداشت دهان و دندان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نکاتی درباره این بیماری را تشریح می کند.
دکتر «یاهوئیان» با بیان این که آفت دهان، نوعی ضایعه است که به علت از بین رفتن پوشش داخلی دهان یا لثه ایجاد می شود، می گوید: گزگز یا سوزش ممکن است از یک روز قبل از بروز بیماری وجود داشته باشد. آفت دهان به طور معمول در بانوان بیشتر بروز می کند و زخم های عمیق هستند که حاشیه آن توسط یک هاله قرمز پررنگ احاطه شده است و روی لب ها، لثه، داخل گونه، زبان، کام و گلو دیده می شود. وی با اشاره به این که درباره مسئله آفت دهان، مهم ترین دلیل ایجاد آن استرس و اضطراب است، ادامه می دهد: کمبود ویتامین «ب 12»، اسید فولیک و آهن، حساسیت به مواد مختلف، تغییرات هورمونی، ژنتیک، عفونت، بیماری ها، ناراحتی و عصبی بودن، غذای داغ، مسواک زدن، مصرف داروها و تروما در ایجاد آفت دهان نقش دارند.
آفت بعد از مراجعه به دندان پزشکی
دکتر «یاهوئیان» با بیان این که آفت زدن پس از مراجعه به دندان پزشکی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد، می گوید: تحریک و کشش بافتی با وسایل دندان پزشکی و تروماتیزه شدن نواحی دهان تا حساسیت به موادی که داخل دهان استفاده شده است میتوان از علل این آفتها دانست. وی اضافه می کند: استرس عامل تشدید آفت است و بیماران پراسترس که از درمانهای دندانپزشکی وحشت دارند، حتی قبل از مراجعه به دندانپزشکی چه بسا به دلیل استرس میتوانند دچار آفت شوند.
وی خاطرنشان می کند: زخم های دهانی که بعد از مراجعه به دندانپزشکی به صورت آفت ممکن است در بعضی از مراجعان ظاهر شوند، عفونت و قارچ نیستند. وی اضافه می کند: نقش ویروسها هم در بروز آفت نشان داده نشده است و همچنین بروز آفت به استریل بودن یا نبودن وسایل دندان پزشکی یا خود درمان دندان پزشکی ارتباطی ندارد. این دندان پزشک با بیان این که اگر این عارضه واقعاً آفت باشد معمولاً طی دو هفته برطرف میشود، اضافه می کند: در صورتی که هر زخم دهانی در مدت دو هفته برطرف نشود باید به دندانپزشک مراجعه کنید و مشکل را با او درمیان بگذارید. دکتر «یاهوئیان» می افزاید: آفتها میتوانند در برخی بیماریهای عمومی بدن هم ظاهر شوند و از علایم آن بیماری باشند. در بروز آفت های مکرر دهانی به همراه زخم های ناحیه تناسلی یا هرگونه علایم درگیری چشمی، مراجعه سریع خیلی مهم است چون میتواند مجموع این علایم «سندرم بهجت» را به عنوان یک گزینه تشخیصی مطرح کند.
وی تاکید می کند: اما به طور کلی، آفتهای عادی که در تعداد زیادی از افراد جامعه دیده میشوند، گذرا هستند و ذاتاً خطری برای افراد ندارند.
آفت دهان در نوزادان
وی با بیان این که آفت دهان در نوزادان نیز بیماری شایعی است که از قارچ کاندیدا بروز می کند، ادامه می دهد: این قارچ معمولاً در بزرگسالان و نوزادان وجود دارد و در صورت ضعیف شدن سیستم ایمنی (مثلاً بر اثر بیماری و مصرف داروها) به صورت آفت بروز می کند.
وی با بیان این که با رعایت نکات بهداشتی و عمومی می توان از بروز آفت جلوگیری کرد، خاطرنشان می کند: از عواملی که باعث تشدید آفت می شود از جمله آلوده بودن سینه مادر و آلوده بودن پستانک و شیشه شیر و قاشق غذاخوری می توان جلوگیری کرد و در مواقعی که آفت باعث کاهش وزن نوزاد و تب و ضعف و بی حالی می شود از داروهای ضد قارچ مثل نیستاتین استفاده می شود.
درمان آفت دهان
وی راه های درمان آفت های دهانی را بر می شمرد و می گوید: هر چند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد ولی روش هایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی بیمار مؤثر است. وی ادامه می دهد: استفاده از خمیردندان هایی که حاوی سدیم لوریلسولفات نباشند، استفاده از محصولاتی که با ایجاد یک لایه محافظ روی زخمها مانع تحریک آن ها توسط عوامل محیطی میشوند، استفاده از محصولات بیحس کننده موضعی (مثل لیدوکائین و بنزوکائین)، استفاده از داروهای ضدباکتریایی (مثل سولفات مس) استفاده از داروهایی که سطح زخمهای آفتی را شست و شو میدهند (مثل پراکسید هیدروژن و کار با میدپراکسید)، مصرف مرتب و روزانه ماست که محتوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس باشد، کاهش عوامل آسیب زننده (تروماتیک) دهان مثل دندان های شکسته، جرم زیاد، پرکردگیهای تیز و رعایت بهداشت دهان به صورت دقیق و منظم، از راه های پیشگیری و درمان آفت دهان است.