معرفی شهرستان گرمه

 

ويژگيها و شاخصهای جغرافيايي  و جمعیتی شهرستان

 

    موقعیت شهرستان

    شهرستان گرمه در جنوب غربي استان خراسان شمالی واقع است که  از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم، از طرف جنوب و غرب به سمنان و از شمال غرب با استان گلستان هم مرز مي باشد. گرمه دارای2407 کیلومتر مربع وسعت است. و مرکز آن شهرگرمه تا مرکزاستان 165کیلومتر فاصله دارد.

    شهرستان گرمه در حال حاضر دارای 1 بخش مرکزی و2دهستان است و برابر آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 دارای 23696 نفر جمعیت مي باشد.

تقسیمات سیاسی

 

 

این شهرستان در سال 1387 در سفر دوم هیئت دولت به استان تصویب و از شهرستان جاجرم منتزع و با  بخش مرکزی و دو دهستان به نامهای گلستان و بالادشت ارتقاء یافت این شهرستان دارای 3 شهر به نام‌هاي گرمه-ايور - درق و 54 آبادی می باشد.

 

 

توپوگرافي

 

    عمده‌ترین ناهمواری‌های شهرستان شامل رشته كوه هاي خمبي ،سراي و بهار بوده و داراي 2 حوزه آبخيز گلستان و كال شور مي باشد. بالاترين نقطه ارتفاعي آن 2118 متر از سطح دريا در منطقه كوه سراي و پايين ترين نقطه ارتفاعي آن 1050 متر در محدوده شهر گرمه مي‌باشد. از كل مساحت شهرستان تقريباً 207000 هكتار معادل 90 درصد را عرصه هاي منابع طبيعي تشكيل مي دهد كه شامل 30000 هكتار جنگل (14 درصد عرصه منابع طبيعي شهرستان)  كه جامعه رويشي آن ايران –توراني بوده و گونه غالب آن ارس به همراه افراكركو، سياه، تلو، زرشك و ... مي باشد، 167000 هكتار ( معادل 81 درصد) عرصه را مرتع تشكيل مي دهند كه داراي گونه هاي گياهي-درمنه-جامه در-شور و ... مي باشد و مابقي يعني 10000 هكتار ( 5 درصد منابع طبيعي) عرصه شامل مناطق بياباني و دقهاي رسي مي باشد.

 

آب و هوا

    شهرستان گرمه داراي اقليم سرد و خشك و نيمه بياباني و در قسمت هاي شمال و شمال غرب، معتدل كوهستاني و در قسمتهاي جنوبي داراي آب و هواي گرم و خشك نيمه بياباني مي باشد

    متوسط ريزش ساليانه باران و برف در سطح شهرستان 220 ميلي‌متر بوده كه اين بارش داراي دامنه تغييرات زيادي مي باشد بطوريكه بالاترين ميزان در منطقه دشت و كمترين ميزان در منطقه درق مي باشد.

 

     منابع آب

    منابع آبي شهرستان شامل: قناتها، چشمه‌ها و آبهاي زير زميني مي‌باشد. كه شامل: 61 رشته قنات، 73حلقه چاه و 8 دهنه چاه می‌باشد.

جمعیت

    براساس اطلاعات نتايج سرشماري نفوس و مسكن سال 1385 برابر 23696 نفر بوده است و همچنين تراكم نسبي جمعيت كل شهرستان گرمه 10 نفر در هر كيلومتر متربع مي‌باشد.

جمعیت شهری وروستایی

    از کل جمعیت شهرستان گرمه براساس نتايج سرشماري سال 1385، تعداد 18962 نفر ساکن 3نقطه شهری که 80 درصد از کل جمعیت را شامل می شوند و تعداد 4734 نفر برابر با 20درصد ساکن در 33 نقطه روستایی هستند.

 

ترکیب جنسی و سنی

    بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال1385 نسبت جنسی 9/100 است . یعنی در برابر هر 100 نفر مرد 9/100 نفر زن وجود دارد.

 

سواد

نرخ با سوادی در این شهرستان براساس اطلاعات اخذ شده از سازمان آموزش و پرورش در سال 1388 برابر 3/87 درصد مي‌باشد.

ويژگيها و شاخصهای اقتصادي توليدي شهرستان

1-3-1- کشاورزی و منابع طبیعی

اقتصاد اين منطقه عمدتا بر مبناي كشاورزي و دامپروري و در دهه‌هاي اخير حمل و نقل و صنايع وابسته به آن است در اين منطقه رود خانه دائمي وجود ندارد و كشاورزي عملاً  مبتني بر آبياري با قنات و چاههاي عميق و نيمه عميق است. با توجه به وضعيت مذكور، كشاورزي در بيشتر مناطق شهرستان به صورت آبي است و محصولات عمده زراعي عبارتند از گندم، جو، چغندرقند، پنبه، آفتابگردان، زيره، انواع صيفي جات و محصولات باغي مي باشد.کل مساحت اراضی کشاورزی این شهرستان 7740 هکتار می‌باشد که عمده‌ترین محصولات شهرستان به شرح جدول زیر می‌باشد. این شهرستان به خاطر کامیون‌های متعدد و سیستم حمل و نقل از جایگاه ویژه و کم نظیری در سطح کشور برخوردار است

 

ویژگیهاي قومي- مذهبی

 

 

    از لحاظ نژادی وقومی و قبیله‌اي ازاقوام کرد، ترک و فارس (تات) تشکیل شده است، درحال حاضر تمامی اقوام از کرد و ترک و فارس با برادری و صلح و صفا در کنار یکدیگر زندگی کرده و بطورکلی از لحاظ اجتماعی دارای جوامع پویا، هماهنگ و زنده، هستند.

    در شهرستان گرمه بطورکلی سه زبان و گویش فارسي،كردي و تركي رايج است. همچنين تمامی مردم شهرستان گرمه مسلمان و شیعه مذهب مي‌باشند.

این شهرستان دارای 3 کتابخانه در شهرهای گرمه، ایور و درق با 22640 جلد کتاب و 1823 عضو می‌باشد.

تعداد كانونهاي فرهنگي و هنري در شهرستان 13 كانون مي‌باشد. همچنين اين شهرستان داراي يك سالن اجتماعات با ظرفيت 150 نفر مي‌باشد.

در اين شهرستان 28 مسجد، 12 حسينيه، 5 خانه عالم و 3 اماكن متبركه ثبت شده وجود دارد

 

آموزش

این شهرستان دارای 29 مدرسه ابتدایی و 15 مدرسه راهنمایی و 12 مدرسه متوسطه می باشد که از این تعداد 31 مدرسه در نقاط شهری و 25 مدرسه در نقاط روستایی واقع می‌باشند.

 

آموزش عالی

این شهرستان دارای يك واحد دانشگاهی با تعداد 5 رشته آموزشی و520 دانشجو می‌باشد.

بهداشت ودرمان

این شهرستان فاقد بیمارستان بوده و تنها دارای 4 مرکز بهداشتی- درمانی و 5 خانه بهداشت می‌باشد.که بیانگر ضعف شدید زیر ساختهای درمانی شهرستان می باشد.

 

شبکه های ارتباطی

    طول راه هاي اصلي 7/53 و راه هاي فرعي 5/127 كيلومتر كه 5/25 كيلومتر آن خاكي و مابقي آسفالت مي‌باشد واز76كيلومترراه روستايي24كيلومترراه آسفالته و 51 كيلومتر راه روستاي شني و خاكي مي‌باشد.

 

عمران شهری و روستایی

    در این شهرستان 100 درصد شهرها و 2/95 درصد روستاها ازآب شرب و 100 درصد شهرها و روستاها از نعمت برق و 100 درصد جمعیت شهری و 80 درصد جمعیت روستایی از گازطبیعی بر خوردار می‌باشند.

 

فناوری اطلاعات و ارتباطات

    این شهرستان دارای 6 مرکز مخابراتی می‌باشد که 3 مرکز در نقاط شهری و 3 مرکز در نقاط روستایی واقع شده است.

 

چشم‌انداز شهرستان در افق 20 ساله (1410)

 

    

 

    شهرستانی توسعه یافته با جایگاه درخور و شایسته در سطح استان با اولویت در بخشهای کشاورزی، حمل و نقل، فرهنگ ، صنعت و معدن

 

    ویژگیهای چشم انداز

    شهرستانی برخوردار از جایگاه برتر بخش کشاورزی در سطح استان  بویژه در دامداری و صنایع تبدیلی

 

    شهرستانی برخوردار از اقتصادی توانمند در تولید و صادرات، بویژه محصولات زراعی و باغی

 

    شهرستانی برخوردار از زیرساخت های کامل آب،برق،گاز و ارتباطات در مناطق شهری و روستایی

 

    شهرستانی برخوردار از تجارتی پویا و توسعه یافته با استانهای همجوار

 

    شهرستانی برخوردار از شبکه حمل و نقل ایمن و کارا بويژه در حمل و نقل بار درسطح ملی و منطقه ای

 

    شهرستانی برخوردار از روستاهای آباد و توسعه یافته

 

    شهرستانی برخوردار از شهرهای سالم با هویت ایرانی-اسلامی و دارای سیمای مطلوب شهری

 

    شهرستانی برخوردار از زیرساخت ها و امکانات و تأسیسات مناسب آموزشی

 

    شهرستانی برخوردار از نظام اموزش عالی توسعه یافته،کاربردی و مهارت محور با تأکید بر بخش کشاورزی و حمل و نقل

شهرستانی  توانمند وبرخوردار از فضای مناسب و مطلوب در خدمات بهداشتی و درمانی

 

    شهرستانی برخوردار از جامعه ای تندرست و سالم

 

    شهرستانی برخوردار از  تمام زیرساخت ها و امکانات فرهنگی و هنری

 

    شهرستانی برخوردار از صنعت  و معدن پر رونق و موثر در رشد و توسعه

 

    شهرستانی برخوردار از منابع آبی پایدار

 

    

 

 

    تعيين  اصلي‌ترين قابليتها و فرصتهای توسعه شهرستان گرمه

 

    تعيين  اصلي‌ترين قابليتها و فرصتهای اجتماعي- فرهنگي توسعه شهرستان

 

    وجود باورهاي عميق ديني و مذهبي مردم شهرستان و اظهار مودت به اهل بيت عصمت و طهارت (ع)

 

    وجود مركز آموزش عالي و امكان توسعه اين مؤسسات

 

    برخورداري از تنوع فرهنگي و قومي (فارس – كرد - ترك) در عين وحدت و يكپارچگي

 

    وجود پيشينه تاريخي، فرهنگ غني و مفاخر مذهبي -  علمي در شهرستان

 

    وجود فضاي اجتماعي مناسب جهت جذب سرمايه‌هاي خصوصي و توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي، بازرگاني

 

    برخورداري از ظرفيت عميق و تأثيرگذار فرهنگ ايثار و شهادت

 

    بهره‌مندي از صنايع دستي بويژه کلاه کرکی و قالی بافی

 

    وجود نگرش مثبت جامعه به فعاليت‌هاي ورزشي و استقبال و گرايش جوانان شهرستان به ورزشهاي همچون كشتي چوخه،  کوه نوردی، پرورش اندام

وجود تجهيزات، امكانات و فضاي آموزشي با پوشش تحصيلي نسبتا" مناسب

 

    كثرت تقاضا برای آموزش حرف جديد فني و حرفه‌اي و اثرگذاري آن بر ارائه آموزش‌ها

 

    وجود مراكز بخش خصوصي در ارائه خدمات اجتماعي از جمله نگهداري کودکان بی سرپرست

 

    استقبال رو به افزايش بخش خصوصی بویژه زنان نسبت به تشكيل تعاوني‌ها

 

    برخورداري از روستاهاي بزرگ و پرجمعيت

 

    

 

    تعيين  اصلي‌ترين قابليتها و فرصتهای زيربنايي توسعه شهرستان

 

    وجود شبکه های ار تباطی با پوشش جغرافیایی مناسب در ارتباط با شهرستانها و استانهای مجاور

 

    استقرار شهرستان در فاصله نزدیک و مناسب با شبکه سراسری راه آهن تهران -مشهد

 

    بهره مندي شهرها و روستاهاي بالاي 20 خانوار از نعمت برق

 

    برخوداري تمام  روستاهای بالای صد خانوار ازاجرای طرح هادی روستائی

 

    بهره مندی مناسب روستاها ازشبکه مخابرات وارتباطات تلفنی

 

    برخورداری تمامی خانوارهای شهری وبهرمندی بيش از80% روستاها از نعمت گاز طبیعی

 

    برخورداري تمام شهرها

 

    و بيش از 90% روستاها از شبكه آب آشاميدني

 

    وجود خط انتقال 132 كيلو ولت و 400 كيلو ولت

 

    وجود شركت هاي فعال حمل و نقل كالا ، بار و مسافر تعداد زیاد  كاميون ها و تريلرهای حمل بار

 

    وجود شبكه سراسري انتقال گاز درشهرستان

 

    جدید التاسیس بودن شهرستان و فرصت مناسب برای ایجاد و اصلاح زیر ساختهای شهرستان

 

    رتبه نخست شهر نشینی درسطح استان

 

     برخورداری از فضای سبز شهری مناسب در شهر گرمه با توجه به اقلیم گرم و نیمه خشک منطقه

 

    

 

    تعيين  اصلي‌ترين قابليتها و فرصتهای اقتصادی توليدی توسعه شهرستان

 

    برخورداري از ناحیه صنعتي

 

    ظرفیت بالادر  توليد دام و فراورده هاي دامي

 

    وجود اراضي مستعد و حاصلخيز زراعي و باغي با پوشش و توزيع مناسب سطح شهرستان

 

    برخورداري از سهم مناسبي از جنگلهاي استان با گونه هاي متنوع بويژه ارس

 

    وجود ظرفيت ايجاد صنايع تبديلي محصولات كشاورزي و باغي

 

    وجود منابع غني گونه هاي گياهان دارويي

 

    وجود تجربه و دانش بومي كشاورزي

 

    وجود ذخائر معدنی از جمله سنگ مرمر ، مالون و... در شهرستان

 

    سطح زیرکشت مناسب با توجه به اقلیم متنوع و اراضی مستعد برای تولید محصولات زراعی

 

    وجود مزیت نسبی در چندین محصول زراعی (گندم و جو ..... )

 

    امکان کشت ، تولید و عرضه محصولات سبزی و صیفی در تمامی فصول سال

 

    امکان گسترش صنایع تبدیلی و بسته بندی محصولات دامی با توجه به تولیدات دامی